Đạo đức của… mèo!

Câu chuyện nóng nhất, khuấy đảo “sự tĩnh lặng đáng sợ” trên TTCK Việt Nam tuần qua có lẽ là vụ lùm xùm lấy tiền công ty đi “đánh” chứng khoán của vị Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty Mía đường La Ngà. Xung quanh câu chuyện này đã có nhiều nhận xét nặng lời (cũng phải, vì công an đã vào cuộc mà) kiểu như “cháy nhà ra mặt chuột” hay “mượn đầu heo nấu cháo”… còn tôi cứ vương vấn một suy nghĩ, dù rằng chẳng phải “tình ngay, lý gian” nhưng nhiều khả năng, ông này cũng bị “hoàn cảnh xô đẩy” mà thôi!

Rất có thể, vào một ngày đẹp trời, bác tổng giám đốc nọ bỗng “giật mình” nhận ra trong “két sắt” cơ quan còn non hai chục tỷ đồng mà… chẳng biết để làm gì??? Miếng ngon “hơ hớ”, lại thêm cửa rả cũng chả néo buộc kỹ càng, trong khi những lời mời gọi trên sàn chứng khoán cái dạo cuối thu, đầu đông năm ngoái lại ngọt ngào, hấp dẫn quá. Mà nói cho cùng, cuộc phiêu lưu nào chả bắt đầu tư vài ba cái tặc lưỡi… Thị trường dập dềnh đi lên, bác tự nhủ, hoá ra, cánh rừng chứng khoán cũng nhiều hoa thơm, cỏ lạ chứ chẳng đến nỗi rắn rết, hùm beo... Cái cảm giác ngọt ngào cứ đưa chân bác đi hết ngã rẽ này đến khúc quanh khác… Bỗng một ngày, bác chợt nhận ra mình “mải vui quên mất đường về”...

Kết cục câu chuyện thế nào hẳn mọi người đều biết. Thế nhưng, trộm nghĩ rằng, cũng phúc thay cho bác giám đốc (và cũng cho nhiều bác nữa), bởi nếu “túi rút” của Mía đường La Ngà lại có khoảng trăm bảy mươi tỷ đồng hay hơn thế thì công cuộc “tự phê bình và phê bình” của người này, người kia chắc còn đớn đau hơn nhiều!

Mấy hôm nay, thỉnh thoảng nghĩ đến câu chuyện này, lại thấy “tồi tội” cho bác giám đốc. Chắc là bây giờ, khi kết thúc cuộc phiêu lưu, ngồi ngẫm ngợi bác cũng vỡ ra nhiều điều. Lại nghĩ, dân gian buông câu: “Mất bò mới lo làm chuồng” sao hợp tình, hợp cảnh với chuyện này đến vậy!

Bởi vì…

Bác tổng giám đốc có cái khả năng rút tiền từ tay hòm chìa khoá của hàng chục con người, từ phòng tài vụ, kế toán đến ban kiểm soát này, quản lý kia để ném vào chứng khoán từ cách đây bảy, tám con trăng mọc, trăng tàn mà không ai biết!? Thế thì phải nói rằng, cái số tiền kia được dùng để “đánh” chứng khoán và chỉ thua lỗ khoảng một phần ba là còn may! Thật ra, (nếu thế thì) còn - mất đến đâu là do “đạo đức” của bác giám đốc cả??? Đến đây, lại chợt nhớ đến câu chuyện khi Quốc hội bàn về việc quản lý vốn nhà nước tại các doanh nghiệp, một vị đại biểu có cảm thán rằng: Nếu cứ vẫn giữ nguyên cơ chế này thì tiền nhà nước chẳng khác gì đem miếng mỡ để ngay trước mũi mèo và khuyên bảo con mèo ấy rằng, mày phải nâng cao tinh thần đạo đức, sự tự nguyện tự giác mà chỉ được “nằm xem” miếng mỡ ấy thôi!

Câu chuyện ở Mía đường La Ngà lại là do những cổ đông, những người chẳng mấy khi được “dính” vào việc nội bộ của Công ty nghi vấn mà quyết làm cho “ra môn, ra khoai”. Vậy thì, người ta có quyền đặt câu hỏi rằng, còn bao nhiêu “câu chuyện La Ngà” nữa vẫn còn đang ở thì “chưa bị lộ”???

Hiện tại, người ta cũng đang đoán già đoán non xem cái khoản tiền hơn 17 tỷ đồng ấy sau khi đi chu du, lạc đường trong cánh rừng chứng khoán sẽ gầy yếu ra sao? Người thì bảo, chỉ sút đi có non một tỷ thôi, kẻ thì khẳng định, đã mất 6 tỷ rồi… Lại nghe thông tin bác giám đốc đang xin khất nợ đến tháng 6 năm sau sẽ thanh toán cả vốn lẫn lãi…

Nếu vậy, chắc bác ấy có niềm tin lắm lắm… Biết đâu, đến cữ ấy, thị trường nhà mình lại vọt lên đến vài ba ngàn điểm, cái khoản 17,7 tỷ đồng hôm nay lại sinh sôi nảy nở dẫn thêm về “con đàn cháu đống” vài ba chục tỷ đồng nữa thì khối người “múa tay trong bị”…

Cũng mong là như thế, để bác giám đốc nhà mình, “cái tội nhỏ - đi chơi không xin phép” được xoá bởi “cái công to - làm chơi ăn thật”. Còn bây giờ!!!

Tóm lại:

Sau vụ việc chú mèo trên sàn chứng khoán này, hẳn nhiều bác chủ nhà đã thấm câu “chó treo, mèo đậy”, thấy mình cũng cần cảnh giác mà giữ chắc tay hòm chìa khoá…

Ngày trước, dân sơn tràng, mỗi khi đi rừng lại tròng hai ống nứa vào cổ tay vì họ sợ nếu giống khỉ hình người túm được sẽ giữ chặt hai tay và ngẩng đầu lên chờ mặt trời đứng bóng sẽ hành sự. Còn nhớ đó là câu chuyện “Đười ươi giữ ống”…

Vụ lùm xùm này lại khiến người ta có đôi phần liên tưởng đến câu chuyện “Nhân trường hợp chị Thỏ Bông” của một nữ nhà văn...

Chuyện rằng, “Chị thỏ bông có chồng là anh thỏ bông. Một hôm chị thỏ bông đi vào rừng tìm cà rốt. Lúc quay trở ra thì bị lạc. Chị đi một đoạn thì gặp anh thỏ trắng. Chị hỏi, đường về nhà tôi là đường nào. Anh thỏ trắng bảo, 'muốn biết thì ở lại đây đêm nay'. Chị thỏ bông đành ở lại.

Ngày hôm sau, chị đi tiếp, mãi vẫn không thấy đường. Chị nhìn thấy anh thỏ nâu. Chị hỏi, đường về nhà tôi là đường nào. Anh thỏ nâu nói, 'muốn biết thì ở lại đây đêm nay'. Chị thỏ bông cắn răng ở lại đấy một đêm.

Hôm sau nữa, chị đi tiếp. Vẫn lạc đường. Lần này thì gặp anh thỏ đen. Chị đến hỏi, đường về nhà tôi là đường nào. Anh thỏ đen cũng nói, 'muốn biết thì ở lại đây đêm nay'. Chị thỏ đen tặc lưỡi ở lại.

Sáng hôm sau, chị tỉnh dậy, và lên đường. Đi được một đoạn thì thấy nhà, với anh thỏ bông đang đánh răng trước cửa. Chị về nhà được hai hôm thì biết mình có mang…”

Chỉ có điều, chị thỏ bông bị hoàn cảnh xô đẩy, lại gặp thêm mấy “kẻ bất lương”. Còn ở đây, cái “hoàn cảnh xô đẩy” lại ngọt ngào, dễ dãi quá, khiến người ta chẳng cưỡng nổi việc “nhắm mắt, đưa chân”…


(Theo ĐTCK)